Araştırmada 400`den fazla ilköğretim öğrencisinin tükürük örnekleri toplanarak öğrencilerin kortizol seviyeleri ölçülmüştür. Öğretmenlerin daha fazla tükenmişlik sendromu ya da duygusal çöküntü yaşadığı sınıflarda öğrencilerin kortizol seviyelerinin arttığı sonucuna ulaşılmıştır. İlköğretim öğrencilerindeki yüksek kortizol seviyesi hem öğrenme zorluğuyla hem de zihin sağlığı sorunlarıyla bağlantılıdır.
British Columbia Üniversitesi`nin Nüfus ve Kamu Sağlığı bölümünde yer alan
Human Early Learning Partnership (HELP) araştırma merkezinde görev yapan ve
çalışmanın yürütücüsü olan Yrd. Doç. Dr. Eva Oberle, sınıfta öğrenciler ve
öğretmenler arasında stresin bulaşıcı olduğunu ifade etmektedir. Oberle`ye göre,
öğretmenin tükenmişliğin mi yoksa yüksek kortizolun mu ilk sırada geldiği
bilinmemektedir. Oberle`nin de yer aldığı araştırmacılar, öğrenci ve öğretmen
arasındaki stres bağlantısını sınıftaki döngüsel bir problem olarak
değerlendirmektedirler.
Oberle` ye göre stresli bir sınıf ortamı, öğretmenlere yeterli desteğin verilmemesinin bir sonucu olarak ortaya çıkabilmektedir ve bu durum da öğretmenlerin öğrencilerini etkili bir şekilde idare etme becerisini etkileyebilmektedir. Kötü yönetilen bir sınıf, öğrencilerin ihtiyaçlarının karşılanamamasına ve stresin artmasına neden olabilmektedir. Bu durum öğrencilerin yüksek kortizol seviyelerinde kendini gösterebilmektedir.
Bundan farklı olarak stres, öğrencilerin kaygı, davranış bozuklukları ya da özel ihtiyaçlarının artmasından dolayı öğretmenlerin eğitim vermekte zorlandığı öğrencilerden kaynaklanabilmektedir. Bu durumda, öğretmenler bunaldığını hissedebilmekte ve daha yüksek seviyede tükendiklerini ifade edebilmektedirler.
Oberle yaptıkları araştırmanın, sınıf mevcudiyetinin artması ve öğretmenlere verilen desteklerin kesilmesi gibi öğretmenlerin ve eğitmenlerin yaşadığı sistem sorunlarını anımsattığını ifade etmektedir.
Son yıllarda yapılan pek çok araştırma, öğretmenliğin en stresli mesleklerden biri olduğunu ve öğretmenlerin tükenmişlik sendromuyla mücadele edebilmeleri ile sınıftaki stresi azaltmaları için desteğe ve yeterli kaynaklara ihtiyaç duyduklarını göstermektedir. Çalışmanın yardımcı araştırmacısı ve HELP`in müdürü olan British Columbia Üniversitesi eğitim profesörü Kimberly, eğer öğretmenlere destek vermezsek öğrencilere çok yönlü zarar vereceğimizi dile getirmektedir.
Kaynak:
Eva Oberle, Kimberly A. Schonert-Reichl. Stress contagion in the classroom? The link between classroom teacher burnout and morning cortisol in elementary school students. Social Science & Medicine, 2016; 159: 30 DOI: 10.1016/j.socscimed.2016.04.031
