| Bilim | Teknoloji | Sağlık | İş Dünyası | Eğitim
STEM Neden Bu Kadar Ä°lgi Çekiyor? bilimiletisimi.com © 2016 Bi Network, Stanford, California

STEM Neden Bu Kadar İlgi Çekiyor?

Doç. Dr. Bekir YILDIRIM | Bilim İletişimi | Eğitim



STEM’in hikâyesi, herkes tarafından bilinmektedir (!). 2001 yılında ortaya çıkan hiçbir kısaltma bu kadar çok ilgi çekmemiştir.

Peki, STEM neden bu kadar ilgi çekmektedir? Çoğu eğitimci ve politikacı bu durumu, STEM’in içinde fen, teknoloji, mühendislik ve matematik disiplinlerini barındırmasına bağlıyor¬. Bu ilginin asıl nedeni incelendiğinde ise, ilginin nedeninin fen, teknoloji, mühendislik ve matematik disiplinlerinden kaynaklanmadığı görülüyor. Çünkü fen, teknoloji, mühendislik ve matematik çok eski yıllardan beri var olan ve birbirinden ayrı düşünülen disiplinler olarak karşımıza çıkıyor. STEM’in asıl ilgi çekmesinin nedeninin bu disiplinlerin tek tek değil, hepsinin entegre bir şekilde günlük yaşamla ilişkilendirilerek verilmesinden kaynaklandığı anlaşılıyor.

Kısacası, STEM eğitimi bu disiplinlerin tek tek ve birbirinden bağımsız bir şekilde verilmesini reddetmektedir. Dahası eğitim sistemlerinde yer alan fen, teknoloji, mühendislik ve matematik günlük yaşamdan kopuk bir şekilde öğretilirken, STEM eğitimi ile bu disiplinler günlük yaşamla ilişkilendirilerek öğretilmektedir.

STEM’in bu kadar ilgi çekmesinin bir diğer nedeni ise, kişilerin bakış açısına göre STEM’in farklı şekillerde ifade edilmesi ve anlaşılmasıdır. 2001 yılında ortaya çıkan ancak geçmişi 1957 yılına dayanan STEM’in farklı şekillerde ifade edilmesi ve anlaşılmasının temelinde eğitimcilerin ve politikacıların olduğu düşünülebilir. Eğitimcilerin ve politikacıların bunu kasten oluşturduğunu da söylemek mümkündür. STEM’in kısaltmasına baktığınız zaman “Science” kelimesinin belirgin bir şekilde farklı şekillerde anlaşıldığı görülecektir. Kimileri STEM’i fen, teknoloji, mühendislik ve matematik olarak ifade ederken, kimileri de bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik olarak ifade etmektedir. Hatta kimileri de STEM kelimesine yeni harfler ekleyerek açıklamaktadır. Örneğin; Amerikan Psikoloji Derneği, STEM’in merkezinde psikolojinin yer aldığını ve psikolojisiz bir STEM’in düşünülemeyeceğini ifade etmektedir. Yani, Amerikan Psikoloji Derneği “Science” kelimesini bilim olarak ele almıştır. Bazı eğitimciler, STEM’i, fen, teknoloji, mühendislik ve matematik disiplinlerini içine alarak tanımlamaktadır. Georgette Yakman, STEM’e “Sanatı” da ekleyerek STEAM demiştir. Benim düşünceme göre ise, STEM’deki “Science” kelimesine sadece fen denilmesi STEM’i tam anlamıyla karşılamayacağından “Science” kelimesine bilim denilmesi daha uygun olacaktır.

STEM kelimesinin bir diğer ilgi çekmesinin nedeni, fen ve diğer disiplinlerde yapılan her şeyin STEM eğitimi olarak ifade edilmesinden kaynaklanmaktadır. Başka bir deyişle, STEM üzerine çalışan birçok eğitimci yapılan her şeyi STEM eğitimi olarak ifade etmektedir. Eğitimcilerin yapılan her şeyi STEM eğitimi olarak ifade etmesinin temelinde de, bilim (sosyal ve fen bilimleri), teknoloji, mühendislik ve matematik alanları yatmaktadır. Eğer bir eğitimci bu disiplinlerin biri ya da birkaçı ile birlikte çalışıyorsa STEM eğitimi uyguladığını düşünmektedir. Bu da bizi STEM eğitimi konusunda bir yanılgıya götürecektir. Kısacası, STEM’in bu özelliği STEM eğitiminin yanlış anlaşılmasına neden olmaktadır. Sadece matematik eğitiminin verilmesi ya da matematik eğitimi ile diğer disiplinler arasında bağlantı kurulması, yapılanın STEM eğitimi olduğunu göstermemektedir. Bir eğitime STEM eğitimi diyebilmek için bir disiplinin diğer disiplinlerle ilişkilendirilmesi, ilişkilendirme sırasında gerçek hayat problemleri ile bağlantı kurulması ve 21. yy yaşam becerileri olarak ifade ettiğimiz beceriler ile desteklenerek verilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde buna STEM eğitimi demek yanlış olacaktır.

Özellikle ülkemizde, STEM eğitimi konusunda birçok yanlış anlaşılma yer almaktadır. Bu yanlış anlaşılmalar, STEM eğitiminin gerçekten anlaşılmadığını da açıkça göstermektedir. Örneğin; “STEM eğitimi sadece legolarla yapılır; STEM eğitimi sadece özel okullarda ve üstün yetenekli öğrencilere verilen bir eğitimdir; STEM eğitimi pahalı ve maliyetli bir eğitimdir; STEM eğitimi fen deneyleridir; STEM eğitimi materyal tasarımıdır; STEM eğitimi sadece modellemedir.” Bu örnekler bile STEM eğitiminin ne kadar yanlış anlaşıldığını net bir şekilde ortaya koymaktadır. Bu konuyu bir örnekle açıklamanın önemli olduğu kanısındayım. Örneğin; STEM eğitimi denildiğinde akla legolarla yapılan modeller gelmekte ve bu STEM eğitimi olarak adlandırılmaktadır. Bu düşünce STEM eğitiminin gerçekten çok yanlış veya eksik anlaşıldığını doğrular niteliktedir.

Bu bağlamda, STEM eğitiminin popülaritesinden yararlanıp para kazanmak, ilk ben yaptım deyip STEM eğitimini sadece bir kişi ya da kurumların uyguladığını göstermek, STEM eğitimi sadece özel okullarda uygulanan pahalı ve masraflı bir eğitim gibi göstermek ve en önemlisi de her yapılan şeyin STEM eğitimi olduğunu söylemek kısa sürede STEM eğitimini tüketmemize neden olacaktır. Bu sebeple, bu tür yanılgılara gitmemek ve STEM eğitiminin gerçekten ülkemize faydalı olabilmesi için ortak bir konsensüs (görüş birliği) oluşturmak veya ülkemize faydalı olabilmesi için müzakere ortamları oluşturmak önemlidir. Bu şekilde, STEM eğitimi ülkemiz için faydalı olacaktır. Diğer türlü, STEM eğitimi de raftaki ömrünü kısa zamanda tüketecektir.


Yazar Hakkında:

Doç. Dr. Bekir YILDIRIM
Lisans eğitimi Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı'nda tamamladı. 2011 yılında Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Eğitiminde Yüksek lisansı, 2015 yılında Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretimi Yüksek Lisansı ve 2016 yılında Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Fen Bilgisi Eğitiminde Doktora Eğitimini bitirdi. Şuan Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı’nda Yrd. Doç. Dr. olarak çalışmakta. 2013 yılından itibaren STEM eğitimi üzerinde çalışmalar yürütmekte olup, Hali hazırda MŞU kapsamında bulunan STEM Laboratuvarı sorumluluğunu yürütmekte.
b.yildirim@alparslan.edu.tr
Bu yazıda ileri sunulan iddia ve/veya görüşlerin sorumluluğu yazar/yazarlara aittir. Ek olarak yazım ve dil bilgisi kurallarına, etik ve yasal kurallara uygunluğu ile yazının her türlü kapsamı ve görsel içeriği yazarların sorumluluğundadır. Yazıda yer alabilecek hatalardan ve yasal sorumluluktan bilimiletisimi.com sorumlu değildir. İçeriklere ilişkin itirazlarınızı iletişim bölümünden iletmeniz durumunda derhal içerik incelemeye alınacak ve tarafınıza bilgi verilecektir.

DİKKAT: bilimiletisimi.com sitesinin isim hakları, içeriği, tasarımı, site içindeki tüm haber, yazı, makalelere ait hakları saklıdır. Aksi belirtilmediği sürece site içindeki hiçbir yazı, haber, döküman, sayfa, grafik, tasarım unsuru ve diğer unsurlar izin alınmaksızın kopyalanamaz, başka yere taşınamaz, alıntı yapılamaz, her ne suretle olursa olsun yayınlanamaz ve kullanılamaz. Site içinde yer alan haber, yazı, makalelerin her türlü hakları bilimiletisimi.com'a aittir. Hakları saklı tutulmuş bu eserler, bilimiletisimi.com'un yazılı onayı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, alıntı yapılamaz, yayınlanamaz, başka bir yerde kullanılamaz.